Ostatnie wydarzenia w jednej z kopalń naszej spółki wywołały burzę na forach społecznościowych pracowników JSW SA. Masowe kontrolowanie plecaków, torb i torebek pracowników wchodzących na teren kopalni zyskało nawet nieformalną nazwę „Akcja Plecaczek”. Ta sytuacja zaintrygowała nas na tyle, że postanowiliśmy przyjrzeć się, jak takie kontrole mają się do rzeczywistości prawnej.
Kontrola czy Przeszukanie?
W świetle prawa, kontrolowanie osobistych rzeczy pracowników nie powinno nazywać się kontrolą, a przeszukaniem. To stawia pod znakiem zapytania legalność takich działań i prowokuje pytania o ochronę prywatności pracowników. Niestety niewiele można znaleźć aktów prawnych, stricte odnoszących się do takich kontroli. Dlatego zdecydowaliśmy się zgłębić temat.
Wyrok Sądu Najwyższego z 1972 roku
Często w odpowiedziach ekspertów Prawa Pracy pojawia się odwołanie do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 1972 r., I PR 153/72. Sąd stwierdził wówczas, że pracownicy powinni zostać uprzedzeni o możliwości stosowania tego rodzaju kontroli, która powinna być wykonywana w porozumieniu z przedstawicielstwem załogi, w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego.
Czy Wyrok Jest Nadal Ważny?
Pytanie, czy wspomniany wyrok jest nadal ważny w świetle obecnych norm prawnych, jest kluczowe. W momencie zapadania tego wyroku, nie obowiązywał aktualny Kodeks Pracy (został wprowadzony w 1974 roku) ani Konstytucja RP z 1997 roku. Czy zatem zasadnym jest przywoływanie treści tego wyroku?
Nasza Ocena
W naszej ocenie, takie podejście kłóci się z ogólnie przyjętymi normami prawnymi. Do przeszukania obywateli w Polsce są upoważnione tylko i wyłącznie organy powołane do pilnowania porządku publicznego, takie jak np. Policja. Natomiast prywatne agencje ochroniarskie czy służby ochrony powoływane przez pracodawcę na pewno do takich organów nie należą i takich uprawnień nie posiadają.
Zapytanie do Departamentu Prawnego Państwowej Inspekcji Pracy
Niemogąc znaleźć jednoznacznej odpowiedzi na podstawy prawne takiego działania, wystąpiliśmy z zapytaniem do Departamentu Prawnego Państwowej Inspekcji Pracy.
Treść zadanego pytania.
Czy w świetle aktualnie obowiązującego prawa, mając na względzie w szczególności artykuł 41 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej oraz artykuł 111 kodeksu pracy pracodawca ma prawo do kontroli plecaków, torb, torebek itp. wszystkich pracowników wchodzących na teren zakładu pracy i wychodzących z zakładu pracy?.
Podsumowanie
Sprawa „Akcji Plecaczek” jest skomplikowana i wymaga dogłębnej analizy prawnej. Jesteśmy zdeterminowani, aby znaleźć odpowiedź na to ważne pytanie. Jak tylko otrzymamy odpowiedź od Państwowej Inspekcji Pracy, wrócimy do Was z kolejnym artykułem.
