W ostatnim czasie otrzymaliśmy kilka zapytań ze strony pracowników, które co do zasady dotyczyły spraw związanych z przenoszeniem pracowników na inne oddziały jako formy dyscyplinującej pracowników, czyli mówiąc po krótce, każde z tych pytań sprowadzało się do jednego, czy pracodawca ma prawo przenieść za karę pracownika na inny oddział ?
Poniżej przedstawiamy Wam wyjaśnienie tej kwestii w świetle obowiązującego prawa.
Kluczowe tutaj jest zrozumienie, jakie są prawa i obowiązki obu stron w takiej sytuacji. Czy przeniesienie na inny oddział może być formą kary? Czy to jest dozwolone zgodnie z polskim prawem pracy? Aby odpowiedzieć na te pytania, musimy przyjrzeć się przepisom zawartym w art. 108 Kodeksu Pracy.
Zgodnie z art. 108 Kodeksu Pracy, pracodawca ma prawo stosować dwie formy kar dyscyplinarnych w przypadku nieprzestrzegania przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. Są to:
- kara upomnienia;
- kara nagany.
Warto zauważyć, że art. 108 stanowi zamknięty katalog kar i nie ma mowy o przeniesieniu pracownika na inne stanowisko lub do innego oddziału jako formie kary. Tym samym, przeniesienie na inne stanowisko lub do innego oddziału nie jest dopuszczalne jako forma kary.
Należy jednak pamiętać o art. 42 § 4 Kodeksu Pracy, który pozwala pracodawcy, bez zgody pracownika, zmienić miejsce i rodzaj pracy, jeżeli jest to niezbędne ze względu na potrzeby pracodawcy. W takim przypadku, przeniesienie może trwać maksymalnie 3 miesiące w ciągu roku oraz nie może powodować obniżenia wynagrodzenia jak i musi odpowiadać kwalifikacjom pracownika. Jednakże, taka zmiana nie może być stosowana jako forma kary. Należy też mieć na uwadze, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego przez kwalifikacje należy rozumieć nie tylko przygotowanie zawodowe pracownika – jego formalne wykształcenie, zdobyte doświadczenia zawodowe i potrzebne umiejętności, lecz także właściwości psychofizyczne, predyspozycje psychiczne oraz zdolności do wykonywania określonych czynności z punktu widzenia zdrowia fizycznego. W orzecznictwie utrzymywane jest też przekonanie, iż nie może to być również praca, w przypadku której kwalifikacje posiadane przez danego pracownika nie będą potrzebne. Sądy twierdzą, że powierzenie pracy pracownikowi, która nie wymaga żadnych kwalifikacji zawodowych, jest naruszeniem artykułu 42 § 4 KP.
Oczywistym jest też, że powyższe nie zamyka możliwości pracodawcy przeniesienia pracownika na inny oddział lub stanowisko, jednak w każdej innej sytuacji wymagane jest zachowanie formy pisemnej uzasadniającej takie przeniesienie, co daje prawo pracownikowi do odwołania się od takiej decyzji.
Podsumowując, przeniesienie pracownika na inny oddział jako forma kary nie jest zgodne z polskim prawem pracy. Jeżeli pracownik nie przestrzega obowiązujących przepisów, pracodawca ma prawo zastosować jedną z dwóch form kar wskazanych w art. 108, a nie przenosić pracownika na inne stanowisko czy do innego oddziału. Wszelkie kary dyscyplinarne muszą być zgodne z przepisami Kodeksu Pracy, a zmiana warunków pracy pracownika wymaga zgody obu stron lub szczególnych okoliczności określonych w przepisach.
