Praca w rejonach z przekroczoną temperaturą

Getting your Trinity Audio player ready...

Lato zbliża się wielkimi krokami, a wraz z nim powraca jak bumerang paląca kwestia pracy w podwyższonych temperaturach w wyrobiskach górniczych. Problem ten dotyka bezpośrednio każdego górnika, który na co dzień mierzy się z ekstremalnymi warunkami pracy pod ziemią. Temat ten jest niezwykle istotny, gdyż wysokie temperatury i duża wilgotność mają poważny wpływ na zdrowie pracowników. W niniejszym artykule przyjrzymy się problematyce związanej z pracą w takich warunkach, omówimy zagrożenia zdrowotne oraz podkreślimy znaczenie przestrzegania przepisów i podnoszenia świadomości zagrożeń wśród górników.

Oddziaływanie wysokich temperatur na zdrowie

Praca w warunkach wysokiej temperatury, szczególnie w połączeniu z dużą wilgotnością, może mieć bardzo negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Nasze ciała, przystosowane do umiarkowanych warunków, są narażone na przegrzanie, gdy temperatura otoczenia znacznie wzrasta. W takich warunkach organizm ludzki może nie być w stanie skutecznie odprowadzać nadmiaru ciepła, co prowadzi do szeregu poważnych problemów zdrowotnych. Wśród najczęstszych skutków wymienia się:

1. Zawały serca – Nagłe przegrzanie organizmu może prowadzić do przeciążenia układu krążenia, co z kolei zwiększa ryzyko zawału serca.
2. Osłabienie i zawroty głowy – Praca w wysokiej temperaturze powoduje szybsze zmęczenie, osłabienie organizmu oraz zawroty głowy, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji w wyrobisku.
3. Wymioty i nudności – Przegrzanie często prowadzi do nudności i wymiotów, co dodatkowo osłabia organizm i utrudnia wykonywanie obowiązków.
4. Skurcze mięśni – Praca w wysokiej temperaturze może powodować bolesne skurcze mięśni, wynikające z utraty elektrolitów z potem.
5. Odwodnienie organizmu – Nadmierna potliwość prowadzi do szybkiego odwodnienia, co jest szczególnie niebezpieczne w warunkach podziemnych, gdzie dostęp do wody może być ograniczony.

Przepisy dotyczące pracy w podwyższonych temperaturach

Aby chronić zdrowie i życie pracowników, zostały wprowadzone szczegółowe przepisy regulujące pracę w podwyższonych temperaturach. Zgodnie z § 445a. 7 Rozporządzenia Ministra Energii z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych, wyznaczono konkretne wytyczne:

1. Temperatura powietrza na stanowiskach pracy nie może przekraczać 28°C przy wykonywaniu pomiarów termometrem suchym, a intensywność chłodzenia nie może być mniejsza od 11 katastopni wilgotnych (Kw).
2. W przypadku gdy temperatura powietrza przekracza 28°C, ale nie przekracza 33°C, lub intensywność chłodzenia jest mniejsza od 11 katastopni wilgotnych (Kw):
   • Stosuje się rozwiązania techniczne w celu osiągnięcia wartości nieprzekraczających parametrów określonych powyżej i kontroluje ich skuteczność.
   • Ogranicza się wymiar czasu pracy do 6 godzin, liczony łącznie z czasem zjazdu pod ziemię i wyjazdu na powierzchnię, dla pracowników przebywających na tych stanowiskach dłużej niż 2 godziny.
3. W przypadku gdy temperatura powietrza przekracza 33°C, mogą być prowadzone tylko prace w ramach akcji ratowniczej.

Przepisy te mają na celu zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa pracowników oraz minimalizację ryzyka zdrowotnego związanego z pracą w trudnych warunkach klimatycznych.

Świadomość zagrożeń i zgłaszanie nieprawidłowości

Podnoszenie świadomości zagrożeń wynikających z pracy w podwyższonych temperaturach jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa górników. Ważne jest, aby każdy pracownik zdawał sobie sprawę z potencjalnych konsekwencji zdrowotnych wynikających z przegrzania organizmu oraz znał swoje prawa i obowiązki w zakresie zgłaszania nieprawidłowości.

Zdarza się, że zgłaszanie wyrobisk do pomiaru warunków klimatycznych nie zawsze jest priorytetem dla dozoru oddziałowego. Dlatego też przypominamy o możliwości zgłaszania takich pomiarów za pomocą Oddziałowych Społecznych Inspektorów Pracy. SIPowcy mają obowiązek dbania o bezpieczeństwo i higienę pracy oraz mogą skutecznie interweniować w przypadku nieprzestrzegania przepisów.

Wysoka temperatura a wypadki przy pracy

Warto zaznaczyć, że przypadki problemów zdrowotnych spowodowanych wysoką temperaturą często są traktowane jako zachorowania, jednak istnieją podstawy prawne, by uznawać je za wypadki przy pracy. Definicja wypadku przy pracy obejmuje zdarzenie nagłe, związane z wykonywaną pracą, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć. Przeanalizujmy, jak te przesłanki można zastosować w kontekście pracy w wysokiej temperaturze:

1. Nagłość – Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego (np. wyrok z dnia 30 czerwca 1999 r., II UKN 24/99), za nagłe zdarzenie uznaje się takie, które ma miejsce w czasie nieprzekraczającym jednej zmiany roboczej. Przegrzanie organizmu i jego skutki mogą wystąpić w bardzo krótkim czasie, co spełnia kryterium nagłości.
2. Przyczyna zewnętrzna – Wysoka temperatura jest czynnikiem zewnętrznym, który pochodzi spoza organizmu poszkodowanego i może wywołać szkodliwe skutki zdrowotne. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 sierpnia 1999 r. (II UKN 87/99) stwierdził, że czynnikiem zewnętrznym może być każdy element środowiska pracy, który w istniejących warunkach jest w stanie wywołać negatywne skutki zdrowotne.
3. Uraz – Uszkodzenie tkanek ciała lub narządów wskutek działania czynnika zewnętrznego. Zawał serca czy udar cieplny są klasycznymi przykładami urazu spowodowanego działaniem wysokiej temperatury.

Działania Związku Zawodowego „Jedność”

Jako Związek Zawodowy „Jedność” KWK Pniówek, podejmiemy działania, aby zdarzenia kwalifikowane jako zachorowania, które miały miejsce w wyrobiskach, gdzie stwierdzono zagrożenie klimatyczne, były traktowane jako wypadki przy pracy. Naszym celem jest zapewnienie odpowiedniej ochrony prawnej i zdrowotnej górnikom pracującym w trudnych warunkach.

Wierzymy, że wspólnymi siłami możemy wpłynąć na poprawę warunków pracy oraz zdrowie naszych kolegów. Apelujemy o świadomość zagrożeń, przestrzeganie przepisów oraz zgłaszanie wszelkich nieprawidłowości. Tylko dzięki współpracy i wzajemnemu wsparciu możemy zapewnić bezpieczeństwo i godne warunki pracy dla wszystkich.

Pamiętajmy, że zdrowie jest najważniejsze. Dbajmy o siebie i o innych, przestrzegajmy przepisów i nie bójmy się zgłaszać problemów. Razem możemy sprawić, że praca w kopalni będzie bezpieczniejsza, a życie górników zdrowsze i bardziej komfortowe.