Zgodnie z nowelizacją Kodeksu Pracy, nowe przepisy dotyczące urlopów wchodzą w życie tuż przed weekendem majowym, 26 kwietnia 2023 r. Pracownicy mają teraz możliwość skorzystania z dwóch nowych urlopów – opiekuńczego oraz związanego z działaniem siły wyższej. Oto, co warto wiedzieć o tych nowych formach urlopów i jak z nich skorzystać. (Niniejsza informacja jest opracowniem na bazie zapisów Kodeksu Pracy i rządowego serwisu informacyjnego biznes.gov)
Urlop opiekuńczy – 5 dni bezpłatnego wolnego na opiekę
Urlop opiekuńczy przewiduje pięć dni bezpłatnego wolnego od pracy dla pracowników, którzy muszą zapewnić opiekę lub wsparcie osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.
Kto może skorzystać z urlopu opiekuńczego?
Zgodnie z nowymi przepisami, za członka rodziny uważani są syn, córka, matka, ojciec lub małżonek. Urlop ten będzie udzielany w dniach, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
Jak złożyć wniosek o urlop opiekuńczy?
Wnioskujący pracownik musi podać imię i nazwisko osoby, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych, przyczynę konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia przez pracownika, a także stopień pokrewieństwa z pracownikiem lub adres zamieszkania osoby niebędącej członkiem rodziny. Ważne! We wniosku nie podaje się szczegółowych informacji o stanie zdrowia osoby, której pracownik zapewnia osobistą opiekę, a jedynie przyczyna konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia przez pracownika.
Czy urlop opiekuńczy jest płatny?
Za czas urlopu opiekuńczego pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie.
Urlop z powodu siły wyższej – 2 dni wolne
Nowe przepisy wprowadzają również urlop z powodu siły wyższej udzielany w wymiarze dwóch dni (lub 16 godzin) w roku kalendarzowym. Pracownik może skorzystać z tego zwolnienia w przypadku niezbędnej, natychmiastowej obecności gdzie indziej.
Czy urlop z powodu siły wyższej jest płatny?
Za czas zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej pracownik zachowa prawo do 50% wynagrodzenia, które jest obliczane jak pensja za czas urlopu wypoczynkowego.
Podsumowanie
Wprowadzenie nowych urlopów – opiekuńczego oraz związane z działaniem siły wyższej – daje pracownikom większą elastyczność w zarządzaniu swoim czasem w sytuacjach szczególnych. Urlop opiekuńczy pozwala na zapewnienie opieki lub wsparcia bliskiej osobie wymagającej opieki z poważnych względów medycznych. Urlop z powodu siły wyższej, z kolei, umożliwia pracownikom skorzystanie z wolnego czasu w sytuacjach nieplanowanych, które wymagają natychmiastowej obecności.
Warto jednak pamiętać, że urlop opiekuńczy jest bezpłatny, co oznacza brak wynagrodzenia za te dni, podczas gdy urlop z powodu siły wyższej przewiduje 50% wynagrodzenia za czas zwolnienia. W przypadku obu urlopów należy zgłosić wniosek do pracodawcy, w którym podać powód zwolnienia, a także w przypadku urlopu opiekuńczego, stopień pokrewieństwa lub adres zamieszkania osoby wymagającej opieki.
Wprowadzenie tych nowych form urlopów ma na celu zwiększenie wsparcia dla pracowników w trudnych sytuacjach życiowych oraz umożliwienie im lepszego zarządzania czasem pracy i życiem prywatnym. Pracodawcy są zobowiązani do przestrzegania nowych przepisów i zapewnienia odpowiednich warunków dla pracowników, którzy zdecydują się skorzystać z tych nowych rodzajów urlopów.
